M33 - Driehoekstelsel

Messier 33 of de Driehoekstelsel (Triangulum Galaxy) is een spiraalvormig sterrenstelsel in het sterrenbeeld Driehoek.
M33 is een zusterstelsel van de Melkweg en maakt (net als Andromeda-stelsel M31) deel uit van de zogenaamde "Lokale Groep".
De Lokale Groep is een cluster van een 30-tal sterrenstelsels waarvan ons Melkwegstelsel samen met het Andromeda-stelsel de grootste zijn; M33 is de derde grootste. Deze stelsels zijn door zwaartekracht lichtjes aan elkaar gebonden.

Algemeen:
Object: Messier 33 (M33, NGC 598)
Naam: Driehoekstelsel of Triangulum
Sterrenbeeld: Triangulum (Driehoek) 
Magnitude: 5,72 
Schijnbare afmeting: 70,8' x 41,7' (boogminuten)
Afstand: 3,2 miljoen lichtjaar
Coördinaten:
• RA: 01h 33m 50.0s
• DEC: +30° 39' 37”

Met een diameter van ongeveer 60000 lichtjaar is het Driehoekstelsel (M33) het op twee na grootste lid van de Lokale Groep van sterrenstelsels.  M33 is ongeveer 60% zo groot als de Melkweg. Het zou door zwaartekracht gebonden zijn met het Andromeda-stelsel M31. Triangulum kan de thuisbasis zijn van 40 miljard sterren, vergeleken met 400 miljard voor de Melkweg en 1 biljoen sterren voor het Andromeda stelsel.
De schijf van Triangulum heeft een geschatte massa van 3 tot 6 miljard zonmassa's, terwijl de gascomponent ongeveer 3,2 miljard zonmassa's is. De gecombineerde massa van alle "baryonische materie" in het stelsel zou ongeveer 10 miljard zonsmassa's zijn. 

M33 is een spiraalstelsel van het type Sc. Ook de heldere kern en de tientallen (rode) nevels, talloze (open en bolvormige) sterrenhopen en stofbanden zijn duidelijk zichtbaar. De spiraalarmen bestaan vooral uit zeer jonge sterren, meestal blauwe superreuzen. De absolute magnitudes van deze sterren variëren dan ook van -9 tot -1. 
De talrijke rode H II-nevels (die voornamelijk bestaan uit geïoniseerd waterstof) hebben vaak een eigen NGC-nummer. Zo is er een opvallende nevel, die reeds zichtbaar is in middelmatig grote telescopen, met een doorsnede van 1000 lichtjaar dat het nummer NGC 604 heeft gekregen. 

Hoe waar te nemen:
M33 bevindt zich in het sterrenbeeld Driehoek (Triangulum): zie mapjes onderaan voor de juiste locatie.
Tracht M33 best waar te nemen op een maanloze nacht met een zeer transparante hemel. Doordat het object zo groot is, gebruikt men best een verrekijker of een telescoop bij lage vergroting.
Het sterrenstelsel is eenvoudig terug te vinden op de denkbeeldige lijn tussen alpha Trianguli en ß Andromedae (Mirach). Op 1/3 van deze afstand zou een grote, ronde wazige wolk in beeld moeten verschijnen. Met een binoculair kan men reeds enkele nevels waarnemen (zoals NGC 604) net zoals de spiraalstructuur. Indien men een telescoop gebruikt is M33 een heel stuk minder opvallend, aangezien het object het gehele beeldveld in neemt. Daardoor is het belangrijk om lage vergrotingen te gebruiken; of juist grote indien men detailwaarnemingen wilt doen van de nevels.

Foto-opnames:
Opname bovenaan (en eerste hier onderaan) werd gerealiseerd met de Slooh 20” CDK20-telescoop en FLI PL09000 CCD-camera vanuit Mt Teide, Tenerife.
Totale belichtingstijd 72 minuten. LRGB 33:13:13:13 in subs van 60s

De tweede breedbeeld LRGB-opname werd gerealiseerd met de Takahashi FSQ-106ED refractor en FLI PL16803 CCD-camera van Telescope Live in IC Astronomy Observatory, Oria, Spanje.
Totale belichtingstijd telkens 380 minuten. LRGB 13:9:8:8 in subs van 600s.

Processing telkens met Astro Pixel Processor, Photoshop CC met AstroPanel V4.2, Astronomy Tools, Topaz Sharpen AI en Denoise Projects 3 plug-ins.