Meteoren

Meteoorzwermen, vuurballen, boliden

Mobirise

Wat zijn meteoren?

Zowat elke heldere nacht kunnen we meteoren, in de volksmond "vallende sterren", aan de sterrenhemel zien. Een paar keer per jaar is er sprake van verhoogde meteorenactiviteit – een zogenaamde meteorenzwerm – waarvan er een 12-tal gekend zijn. 

Een meteoor is een lichtverschijnsel op ongeveer 80km hoogte in de dampkring van de aarde, veroorzaakt door een binnendringend ruimte-gruis (dit kosmisch gruis wordt “meteoroïde” genoemd). Zo een meteoroïde, meestal niet groter dan enkele millimeter, raast met een snelheid van meer dan 10 km/s in de dampkring. Door wrijving met atomen en moleculen in de dampkring wordt dit gruis sterk verhit en meestal verbrand waardoor het oplicht. Die wrijvingsenergie doet de atomen in de dampkring gloeien en dit lichtverschijnsel noemen we een meteoor.
Wanneer de aarde doorheen een wolk van ruimtestof beweegt, meestal afkomstig van een komeet (of van een asteroïde), zijn er 10-tallen meteoren per uur zichtbaar. De meteoren van zo een zwerm bewegen langs evenwijdige banen door de dampkring, maar voor een waarnemer op aarde lijken ze als gevolg van het perspectief uit één punt aan de hemel afkomstig te zijn: dit wordt de radiant of het vluchtpunt van de meteorenzwerm genoemd.

Meteorenzwermen worden steeds genoemd naar het sterrenbeeld waarin de radiant ligt. Meteoren die niet tot een zwerm behoren worden sporadische meteoren genoemd. De radiant van de Perseïden ligt dus in het sterrenbeeld Perseus en zo hebben we o.a. ook de Orioniden (in sterrenbeeld Orion), Geminiden (Tweeling), Lyriden (Lier), Leoniden (Leeuw), Boötiden (Boötes)…
De mooiste, en zeker de bekendste, is ongetwijfeld de Perseïden meteorenzwerm. Niet alleen produceert deze 10-tallen meteoren per uur maar men kan deze ook bewonderen tijdens de zomer waardoor het waarnemen heel wat aantrekkelijker wordt dan tijdens de koudere wintermaanden. 

Wanneer de meteoroïde die de dampkring binnendringt voldoende groot is, zal er een heldere vuurbol (of bolide) te zien zijn en is het mogelijk dat de ruimtesteen niet volledig verbrandt in de dampkring. Het overblijfsel dat dan op aarde valt is een meteoriet.

Kijktips

Om 'vallende sterren' of meteoren waar te nemen, heb je geen speciale apparatuur nodig zoals een verrekijker of telescoop. Meestal volstaat het al om 15-tal minuten met het blote oog naar de sterrenhemel te kijken in de richting van de radiant om deze te zien.
Goede plekken om meteoren waar te nemen zijn open velden een eindje buiten de bebouwde kom. Hier is het relatief donker en heb je beperkter last van lichtvervuiling. Zwakke meteoren zijn namelijk minder fel dan het omgevingslicht. In de stad of plaatsen met kunstverlichting is het zien van “vallende sterren” daarom een stuk lastiger.
Maak foto’s met een standaard- of beter groothoeklens en gebruik langere belichtingstijden.

Waren er vannacht meteoren te zien?

Bekijk hiervoor de dagelijks opgeladen nachtfilmpjes van de sterrenhemel, gemaakt met de allsky camera in Drongen: link

Mobirise

Baan van Aarde en kometen

Nu en dan gaat de baan van de aarde (in de beweging rond de zon) doorheen de baan van een komeet of asteroïde, waarbij die laatsten een spoor van gruis, stof achterlaten. In dit geval kunnen we een verhoogde meteorenactiviteit waarnemen (zie volgende figuur).

Bron: spaceplace.nasa.gov

Mobirise

Mereorenzwerm

Wanneer de aarde doorheen een wolk van ruimte-gruis, afkomstig van een komeet of asteroïde, beweegt zien we een verhoogde meteoren-activiteit (zie figuur onder met overzicht van de periode van de meest voorkomende meteorenzwermen) 

Bron: accuweather

Mobirise

Radiant

De radiant (of het vluchtpunt) van een meteorenzwerm is het hemelpunt van waaruit (vanuit het standpunt van een aardse waarnemer) alle meteoren lijken te ontstaan. De Perseïden zijn bijvoorbeeld meteoren die afkomstig lijken te zijn van een punt in het sterrenbeeld Perseus.

Bron: wikipedia

Mobirise

Kleur meteoren

De kleur die een metoor vertoont tijdens het opbranden in onze atmosfeer, kan een idee geven van de chemische samenstelling dan de metoor. Een gele kleur geeft bv. aan dat de metoor ijzerrijk is.

Bron: accuweather

Mobirise

Verschil meteoren, asteroïden, kometen...

Bron: NASA

Mobirise

Terminologie meteoren

Bron map: American Meteor Society (AMS)

Mobirise

Overzicht periode meteorenzwermen

Bron: Photopills.com

© Copyright 2022 Nachthemel.be - All Rights Reserved

Built with ‌

Offline Website Maker